Que é o Autismo?
“Temos que aprender a ver o mundo cos ollos dunha persoa con autismo. Cando sexamos capaces de comprender por que a vida resúltalles difícil, poderemos mover obstáculos e desenvolver respecto polos esforzos que fan para sobrevivir entre nós” Theo Peeters
Os trastornos do espectro do autismo (TEA) é unha condición caracterizada por retos na comunicación, a relación social e a presenza de patróns ríxidos de pensamento, conduta ou interese e/ou alteracións sensoriais que condicionan a flexibilidade e a funcionalidade da persoa.
A comunicación:
Algunhas das características que poden presentarse en relación coa comunicación son dificultades na comunicación verbal e non verbal.
Pode abarcar desde a comunicación pouco intencionada, pasando por alteracións no contacto visual e na linguaxe corporal, déficits na comprensión, expresión da linguaxe e uso da comunicación non verbal, ata a falta total de expresión ou xestos faciais. Moitas veces presentando gran dificultade na expresión, comprensión de emocións e reciprocidad socioemocional.
Ademais do atraso na linguaxe e as dificultades de compensación con estratexias non verbais, a nivel comunicativo, a linguaxe das persoas con TEA pode presentar algunhas peculiaridades, como o uso repetitivo dunha palabra ou frase que escoitaron con anterioridade, uso de ecolalias. Outro elemento pode ser a inmersión pronominal, ou o falar deles mesmos usando o seu nome ou en terceira persoa tal e como o escoitan.
Tamén podemos atopar a repetición de preguntas e de formas invariables de diálogos cunha entoación particular. Así, tamén pode ser común a aparición de “neoloxismos”, palabras inventadas cun significado concreto.
A interacción social:
“Debemos entender o "comportamento autista" como unha resposta adaptativa no canto de como unha patoloxía". Mercedes Belinchón. AETAPI 2016
A interacción social relaciónase directamente coa comunicación. Sempre que nos relacionamos estamos establecendo unha comunicación e adaptándonos aos distintos comportamentos e expectativas, tanto nosas como dos demais, seguindo unhas normas e dinámicas compartidas.
A interacción social das persoas con TEA pode caracterizarse por unha conduta socialmente pouco adaptada, derivandose en dificultades de habilidades sociais á hora de manter relacións ou comportamentos en diferentes contextos sociais, así como a ausencia de interese ou iniciativa na interacción social.
Isto quere dicir que podemos atopar persoas con autismo que teñan un pobre contacto social, que non o realicen, ou que se o fan, sexa dunha forma invasiva, ou que percibimos como incorrecta. O que leva a interpretacións incorrectas e rexeitamento da persoa.
En resumo, as persoas con TEA poden presentar dificultades na reciprocidad social e emocional, podendo pasar pola redución de intereses, emocións e afectos compartidos, ata a ausencia total de iniciativa na interacción social.
“Cando por fin lograba descifrar o que ocorrera e atopaba os medios para responder, entón estaba a un día, unha semana e mesmo un ano máis aló do contexto no que se produciu dita experiencia". Donna Williams, 1996.
Patróns ríxidos de pensamento, conduta ou interese:
As persoas con TEA presentan comportamentos estereotipados ou repetitivos (manipulación repetitiva de obxectos ou movementos corporais) e unha alta resistencia ao cambio, fixación polas rutinas ou rituais de comportamento verbal e non verbal. Presentando tamén intereses altamente restritivos e fixos de intensidade desmesurada (forte preocupación por obxectos inusuais, etc).
Atopámonos intereses moi marcados en temas específicos como coches, planetas, historia, números,etc., que apareceN de forma máis intensa e frecuente que no resto de persoas. Focalizan o seu tempo nos seus intereses restrinxidos o que conleva unha resistencia ao cambio cando son interrompidos.
Podemos ver tamén que as persoas con TEA presentan pensamentos ríxidos, invariables, relacionados coas normas, que lles fai ser pouco flexibles e non comprender as excepcións ou calquera tipo de cambio.
Alteracións de sensoriais:
Moitos dos comportamentos que poden interpretarse como atípicos tamén poden deberse a dificultades no procesamento sensorial, é dicir, como recibimos e procesamos a información por medio dos sentidos. Pode haber reaccións inusuais ante determinados estímulos sensoriais debido á hiper ou hiposensibilidad ante estes (alteración dos límites de dor/calor/fría, resposta anormal aos sons/texturas/cheiros, etc).
"Se estou nun lugar ruidoso, non podo entender o que a xente di, por que son incapaz de filtrar o ruído de fondo". Temple Grandin.
Coñecer como procesan a información que reciben a través dos sentidos será moi importante á hora de buscar o benestar nas persoas con TEA, como recalca Theo Peeters: “A calidade de vida dunha persoa con autismo depende do coñecemento que a sociedade teña de esta”.
POR QUE UN ESPECTRO?
As evidencias lévanos a afirmar que dentro do autismo hai unha gran heteroxeneidade e maniféstase de diferente forma en cada persoa. Un exemplo disto pode ser a diferente funcionalidade da linguaxe en cada persoa, mentres que algunhas persoas comunícanse con linguaxe verbal, outras poden necesitar sistemas comunicativos alternativos de comunicación (SAAC).
Coa actualización do DSM-V, o anterior termo “Trastornos Xeneralizados do Desenvolvemento” que englobaba o autismo, a síndrome de Rett, o trastorno desintegrativo infantil, Asperger e TGD non especificado, desaparece dando paso ao concepto “Trastornos do Espectro do Autismo” eliminando as subcategorías anteriores, recoñecendo a sintomatoloxía común a todos eles.
Reforzando así a comprensión das persoas con TEA dentro dun continuo desenvolvemento onde cada persoa pode presentar as características en diferente forma ou grao.
Todos estes trazos son comúns a todas as persoas con TEA. Á súa vez as persoas con TEA poden ter asociados outros trastornos do neurodesarrollo, ou comorbilidades, como discapacidade intelectual ou trastorno por déficit de atención con ou sen hiperactividade, ou presentar especial vulnerabilidade a problemas como ansiedade ou depresión.
Por calquera consulta na Federación Autismo Galicia contas con:
UNHA REDE DE SERVIZOS PARA PERSOAS CON TEA
UNHA REDE DE SERVIZOS PARA FAMILIAS
Para máis información sobre ésto ou culaquier outro tema non dubides en consultarnos, estamos aquí para atenderche. Chámanos ou ponte en contacto a través deste ÉSTE FORMULARIO.
